بیشتر والدین وقتی می‌خواهند کودکان خود را در کلاس‌های فوق‌برنامه ثبت‌نام کنند، معمولاً با فوتبال و یا شاید موسیقی شروع می‌کنند و احتمالاً اولین ایده آنها برای سرگرم‌کردن کودکان برنامه‌نویسی نباشد، ولی آیا برنامه‌نویسی هم می‌تواند جز سرگرمی‌های اولیه کودکان باشد؟ در سال‌های اخیر این سؤال که چرا بچه‌ها باید کدنویسی را بیاموزند بیش‌ازپیش مطرح شده و علاقه عموم به علوم کامپیوتر به‌شدت افزایش یافته است.
طبق آمار منتشر شده از وضعیت آموزش علوم رایانه، در سال ۲۰۱۹ ، ۴۵ درصد از دبیرستان‌ها علوم کامپیوتر را تدریس می‌کرده‌اند درحالی‌که طبق گزارش مؤسسه گالوپ در سال 2014 این عدد 25 درصد بوده است.
در دنیای دیجیتالی امروز، والدین می‌خواهند که کودکانشان سواد کامپیوتری داشته باشند. اما چرا این کار را انجام نمی‌دهند؟ یادگیری کدنویسی نه‌تنها دانش‌آموزان را برای فرصت‌های شغلی در زندگی آماده می‌کند، بلکه مجموعه‌ای از مهارت‌های مختلف را به آنها می‌آموزد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت. اما سؤال اصلی این است که کودکان از چه زمانی باید یادگیری برنامه‌نویسی را شروع کنند؟
همان‌طور که مشخص است، اکثر توسعه دهندگان حرفه‌ای یادگیری حرفه خود را در سنین پائین آغاز کرده‌اند. طبق نظرسنجی Stack Overflow 2020 ، بیش از 54 درصد توسعه دهندگان حرفه‌ای اولین خط کد خود را در سن ۱۶ سالگی نوشته‌اند. با این حساب به نظر می‌رسد شروع برنامه‌نویسی برای کودکان باید در دوره دبیرستان باشد، اما آنها می‌توانند برنامه‌نویسی را در سنین بسیار پائین‌تری، حتی در چهارسالگی شروع کنند.
شاید جالب به نظر برسد اما تقریباً ۹ درصد توسعه‌دهندگانی که در نظرسنجی Stack Overflow شرکت کرده بودند ، قبل از ده سالگی کد نویسی را آغاز کرده اند.
در این مقاله، ما مهم‌ترین مزایا در مورد اینکه چرا بچه‌ها باید کدنویسی را زودتر بیاموزند بررسی می‌کنیم.
1. برنامه‌نویسی مهارت حل مسئله را افزایش می‌دهد
برنامه‌نویسی بدون شک یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تقویت مهارت حل مسئله توسط کودکان است. اما قبل از اینکه وارد این موضوع شویم، بیایید ببینیم مهارت حل مسئله چیست؟ در ساده‌ترین تعریف، حل مسئله به توانایی فرد در مقابله کارآمد با شرایط پیچیده یا جدید اشاره دارد. فردی با توانایی حل مسئله بالا، مجموعه‌ای از مهارت‌ها مانند خلاقیت، هوش هیجانی، مهارت‌های تحقیقاتی، همکاری و تصمیم‌گیری را به شکل مؤثری بکار می‌گیرد.
برنامه‌نویسان به طور مداوم به چالش کشیده می‌شوند و از آنها خواسته می‌شود تا مشکلی را حل کنند؛ بنابراین، وقتی کودکان با چالش‌های برنامه‌نویسی خود دست و پنجه نرم می‌کنند، مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند که حتی اگر فرزند شما نمی‌خواهد در بزرگسالی برنامه‌نویس شود، بااین‌حال تمرین برنامه‌نویسی در سنین پائین کمک می‌کند تا مهارت‌های شناختی را در خود تقویت کنند.
2. برنامه نویسی تفکر محاسباتی را بهبود می بخشد
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که برنامه‌نویسی می‌تواند به درک دانش‌آموزان مقطع راهنمایی در یادگیری محاسباتی کمک کند. یادگیری محاسباتی دانشی است که مسائل را به روشی که کامپیوتر می‌خواهد، بیان می‌کند. دانش آموزانی که این مدل تفکر را یاد می‌گیرند، تشویق می‌شوند تا مسائل پیچیده را به مسائل کوچک‌تر تقسیم کرده، در نتیجه بتوانند راه‌حل‌های مسئله را پیدا کنند.
۳. برنامه‌نویسی کودکان را به پشتکار بیشتر تشویق می‌کند
علوم کامپیوتر یکی از معدود رشته‌های تخصصی است که شکست مداوم در آن کاملاً قابل‌قبول است. شکست (مثلاً بروز مشکل در کارکرد یک برنامه) بلافاصله قابل تشخیص است اما تا زمانی که همه خطاها کاملاً برطرف نشوند، به معنای واقعی کلمه نمی‌توان به موفقیت دست‌یافت. توسعه دهندگان ساعت‌های زیادی را صرف پیداکردن و رفع ایرادات می‌کنند. اما بااین‌همه سرخوردگی و شکست، یک مزیت واقعی بنام پشتکار به شخصیت آنها اضافه می‌شود.
وقتی بچه‌ها برنامه‌نویسی می‌کنند، می‌فهمند که شکست موقتی است و نباید ناامیدکننده یا مانع پیشرفت باشد. حتی موفقیت‌های کوچک می‌تواند بچه‌ها را برای پیش‌بردن مسائل برنامه‌نویسی دلگرم کند. باگذشت زمان، این پشتکار کودک را قوی‌تر می‌کند و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های موفقیت تحصیلی و شغلی آینده او عمل کند. برنامه‌نویسی می‌تواند به رشد طرز فکر کودک شما کمک کند. فلسفه‌ای که می‌توان با آن توانایی یادگیری را بهبود بخشید و در برابر شکست‌های روحی روانی ایستادگی کرد.
4. برنامه نویسی خلاقیت را به کودکان یاد می دهد
خلاقیت، خلاقیت، خلاقیت؛ این چیزی است که همه مربیان و والدین به آن توجه دارند. افراد خلاق پاسخ‌های سریع و مؤثری دارند که به آنها در رسیدن به اهدافشان کمک می‌کند، تحقیقات روان‌شناسان دانشگاه برکلی نشان می‌دهد که با افزایش سن خلاقیت کاهش می‌یابد؛ بنابراین، چگونه می‌توان خلاقیت کودکان را با افزایش سن حفظ کرد؟
کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که کودکان باید کدنویسی را بیاموزند، این رشته به تفکر خلاق و ذهنیت تجربی نیاز دارد. با برنامه‌نویسی، بچه‌ها دائماً مجبور به آزمایش می‌شوند. هنگامی که آنها عملکردهای اساسی را درک کردند، می‌توانند دائماً از خود بپرسند، اگر این را امتحان کنم چه می‌شود؟ پروژه‌های کدنویسی متناسب با سن کودکان آنها را وادار می‌کند تا تفکر منطقی و سیستماتیک خود را با یادگیری خلاق، هنری و شهودی ترکیب کنند.
5. برنامه نویسی سواد دیجیتال را ارتقا می دهد
فناوری ما را احاطه کرده است؛ کار و ارتباطات ما را تسهیل می‌کند، ارتباطات اجتماعی را آسان می‌کند و تقریباً همه صنایع در اقتصاد را پشتیبانی می‌کند. در دنیای مدرن کودکان باید فناوری را بدانند؛ به‌عبارت‌دیگر، آنها باید سواد دیجیتالی داشته باشند. سواد دیجیتال یک اصطلاح گسترده است که به توانایی فرد در درک و تعامل با فناوری به شیوه‌ای متفکرانه و معنادار اشاره دارد. موضوعاتی مانند امنیت اینترنت، مزاحمت سایبری، ردپای دیجیتالی و اخلاق آنلاین همه در حوزه سواد دیجیتالی قرار دارند.
درحالی‌که برنامه‌نویسی هنوز به‌عنوان یک نیاز روزانه برای کاربران مطرح نشده است، احتمالاً در چند سال آینده این اتفاق خواهد افتاد و به یکی از مهارت‌های موردنیاز تبدیل می گردد. به نظر می‌رسد بهتر است والدین با تشویق فرزندان خود به یادگیری زودهنگام برنامه‌نویسی، برای آن ها قدمی روبه‌جلو بردارند.
۶. برنامه‌نویسی یک مهارت شغلی است
اهمیت برنامه‌نویسی را نمی‌توان در اقتصادی که امروزه توسط فناوری پیش می‌رود نادیده گرفت. طبق آمار فرصت‌های شغلی برای توسعه دهندگان نرم‌افزار بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۸ در حدود ۲۱ درصد رشد می‌کند و این بیش از چهار برابر میانگین همه مشاغل است.
اما سوال اینجاست که چرا بچه‌ها باید کدنویسی کنند حتی اگر علاقه‌ای به این کار بصورت تمام‌وقت ندارند؟ صرف‌نظر از سوابق تحصیلی یا علاقه شغلی فرزند شما، برنامه‌نویسی بسیار ارزشمند است. در برخی موارد، حتی ممکن است یادگیری این توانایی باشد که آنها را از رقبای خود در بازار کار بالاتر قرار دهد!
7- کدنویسی اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های ارتباطی را بهبود می‌بخشد
وقت آن رسیده که یک تصور غلط را کنار بگذارید. برنامه‌نویسی یک فعالیت انفرادی نیست. به‌غیراز فریلنسرها و فعالیت‌های یک‌نفره، اکثر برنامه‌نویسان به‌صورت تیمی کار می‌کنند و به طور جمعی برای دستیابی به اهدافشان تلاش می‌کنند. اگرچه برنامه‌نویسی نیازی به تلاش گروهی ندارد، اما زمینه‌ای عالی برای همکاری فراهم می‌کند. ثبت‌نام فرزند شما در کلاس برنامه‌نویسی می‌تواند راه خوبی برای توسعه مهارت‌های تیمی و ارتباطی باشد و داشتن مهارت‌های ارتباطی، کودکان را قادر می‌سازد تا در محیط‌های اجتماعی رشد کنند، با دیگران همکاری کنند و از نظر تحصیلی بهتر عمل کنند.
به‌جرأت می‌توان گفت که برنامه‌نویسی می‌تواند یکی از سرگرمی‌های سازنده‌ای باشد که می‌تواند به توسعه، پشتکار، ارتباط، خلاقیت و تفکر بهتر کمک کند.
